Noel: Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde İsa’nın doğumunun kutlandığı Hıristiyan bayramı. Dini yönü ağır basar. Dini kutlama ile beraber İsa’nın doğmuş olması sevinçle karşılanır.
Yılbaşı (Miladi): 20.yüzyıldan itibaren Noel’in seküler bir hal alması, dini yönün kaybolması sonucunda miladi takvim kullanan ülkelerin hepsinde yapılan eğlencedir. Kutlama değildir, çünkü kutlama kutsaldır. Bol bol içilir ve yeni yılın iyi geçmesi için temennilerde bulunur insanlar.
Her yıl 31 Aralık tarihinde ülkemizde bir tartışma başlar daha seküler yaşayan kesim ile muhafazakârlar arasında. Yılbaşı kutlanmalı mıdır, kutlanmamalı mıdır? Tartışmalar alevlenir ama ortak bir noktada buluşamaz insanlar. Kimisi sabaha kadar içer, kimisi ise sessizce uyur 31 Aralık gecesi. Hangi kesimin daha kutsal bir şey yaptığını bilemem ama sonuca baktığımızda sessizce geçirmek daha mantıklı geliyor bana.
1 Ocak akşamı TV ekranlarında sokaklarda salınan sarhoşlar keyifle gösterilir. ‘’Yılbaşı delice kutlandı.’’ Hatalı bir cümle. Yılbaşı kutlanmaz, sonuca baktığımızda yapılan eylemler kutsal görünmüyordur. Belki dindar Hıristiyanlar kutladı, demek lazım. ‘’İstanbul’da yılbaşını delice karşılayan gençler sabah uyandıklarında kendilerini sidik kokulu sokakta buldu!’’
Diğer bir yanlış ise Yılbaşı eğlencelerini, geleneklerini eleştirirken Hıristiyanların dini değerlerini alaya alma olaydır. Şunu bilmemizde fayda var: Yılbaşı eğlenceleri ile dindar Hıristiyanların Noel kutlamaları arasında dağlar kadar fark vardır. İkisi aynı şey değildir. Eleştiri yaparken dikkat etmekte fayda var. Yılbaşı eğlencelerini eleştirirken başka bir dinin değerlerini, mensuplarını alaya almayalım.
Zaten Hıristiyanlar da Yılbaşı eğlencelerinden şikâyetçidir. Rahipler vaazlarında cemaatlerine uyarılarda bulunur, yeni yılı huşu içinde karşılanması konusunda. O açıdan sıkıntı yok. Daha açık bir ifade ile seküler kültürün dini yoktur. Kapitalizm sadece Hıristiyanların dini değerlerini hafife alıp yozlaştırmamıştır. Aynı şey İslam dini için de geçerlidir.
Örneğin dini bir bayram olan Kurban ve Ramazan bayramlarında eski dini havanın kalmaması. Eğlenmek, gezmek, tozmak için bir fırsat olarak yorumlanması. TV’lerde, gazetelerde, İnternette daha çok tüketim ve kazanç için bol bol reklamın çıkması. Tatil beldeleri, markalı elbiseler, tatlı şekerlemeler…
Kurban Bayramında likör içen İstanbul doğumlu adam ne kadar seküler ise Urfa’da Yılbaşı gecesi özellikle içen genç de o kadar sekülerdir. Mensup olduğu kültürün değerlerinden ikisi de epey uzaklaşmıştır.
Yılbaşı ile alakalı bu kadar olumsuz şey söyledikten sonra biraz da olumlu şeyler anlatayım. Veya Türk toplumunda Yılbaşı hakikatte nasıl karşılanırdı? Atatürk Miladi takvime geçme kararı alınca anlayış değişmeye başladı. Yeni yıla 1 Ocak ile girilme başladı. Doğal olarak işin rengi de değişti. Rahmetli babam 1924 doğumluydu. Gençliğindeki yeni yıl eğlencelerini zaman zaman bize anlatırdı…
Babam ve arkadaşları basık ve bol meşe odunu dumanlı odalarda Yılbaşı akşamlarında çeşitli oyunlar oynarmış. Bu oyunlar daha çok tiyatro şeklindeki oyunlarmış. Yörede bilinen sosyal gerçekler maharetle sergilenirmiş. Kimi kurt olurmuş, kimi kuzu. Kimi ağanın güzel kızı, kimi fakir ama yakışıklı genç. Gazete kâğıdına sarılarak içilen tütünden ortalık iyice duman altı olunca pestil, ceviz, kavrulmuş buğday çerez niyetine yenilirmiş.
1960’ların İstanbul’unda yeni yıla girerken oynanan tombala pek bilinmezmiş. Yine de şımarık ve kanı hızlı akan gençler gizlice ahırlarda tombala da oynarmış. Ahır hem tekin hem de sıcaktır çünkü.
Çevremde o dönemi bana anlatacak pek kimse kalmadı. Ben babamdan duyduğumu size aktardım.
Umarım yeni yılda hayatımız daha anlamlı olur.
Bu arada Hıristiyanların Noel Bayramı kutlu olsun. Yakın zamanda Hristiyanlığa geçiş yapan sevgili arkadaşımın ilk Noel’ini heyecanla karşılandığı gördüğüm için onun da Noel’ini özellikle kutluyorum.

Fotoğraf: Hıristiyan alemi Hz. İsa’nın doğumgünü kabul edilen Noel gecesinde kiliseleri doldurdu. Hatay’da yaşayan Hıristiyanlar dualar ve ilahilerle kendileri için kutsal sayılan bu gecede ibadetlerini yerine getirdi.