UYKU VADİSİ !
YAZAN : YAHYA AKSOY
İnsanlık tarihinde çok büyük ve öenmli bir yer tutan Muğla ili ve çevresi, doğal güzellikleri ve tarihi özellikleri ile tarih boyunca ilgi odağı olmaya devem etmiş ve etmekte.
Karya uygarlığının özel bir yerleşim yeri olarak adını mitolojik tanrılardan alan Milas , önce Karia’nın sonra Menteşe Beyliği’nin başkenti olarak tarihteki yerini almıştır.3000 yılı aşan karia, bizans, Selçuklu ve Osmanlı kültür ve tarihi birikiminin görkemli izleri açık hava müzesi özelliklerini yansıtan Milas ve çevresinde yoğun bir şekilde görülmektedir.
Bodrum Milas karayoluna 8 km. mesafede bulunan " UYKU VADİSİ", lyaz aylarında dolup taşmakta. vadi yamaçlarında yoğun orman ağaçları içersinde yer alan vadide eskiden bir değirmeni döndüren su kanalı bulunmakta. Kanal etrafında rengârenk enağaçlar, kuşlar, tavuklar, çim ve çiçekler doğayı süslemekte.Bu vadiye geziye gidenler bir süre oturunca uykularının geldiğini söylemekteler. Sandalyelerde ve çimler üzerinde uykularını almaktalar.
"UYU UYU YAT UYU !" diye başlayan eski ALFABE kitaplarını anımsatıyor uyku vadisi.
Uykusuzuz geçen Bodrum gecelerinin uykusuzluğunu gündüzleri giderecek bir yer sanki !
ABD ’de "Q VADİSİ" adına film yapıldı. izleyenlerde anısı kaldı.
İpek ve kral yollarında vadiler, tarihin ve kültürün gizemli sırları ile doludur.İpek Yolu araştırmalarımda Özbekistan ’da bizi bir tarihi vadiye götürdü rehberimiz Prof.Dr. Malik Muratoğlu, şunları söylemişti:
"Emir Timur, askeri Akademisi önünde komutanlarını ve ordusunu toplar ve büyük bir mermer kazan içindeki nar şerbetinden herkese birer tas içirir ve sonra haşmetli söylevi ile ordusunu coştururdu. Bir süre sonra ordunun geçeceği vadi kenarında sarp kayaların arasından , ünlü Özbek çıldırtması ve davullarının coşkun müziği ile savaşa giden ordusuna gözlem yapar ve yürüyüş kolunda olan askerler arasından bazılarını işaret ederek seçtirir ve bunlarla savaş kazanılmaz diyerek onları yola götürmezdi. "
Kırgızistan’da Issık göl çevresinde Karakol vadisive Manas mezarı çevresindeki vadilerden "MANAS 1000 KUTLAMALARI" na katılan özel kıyafetleri ve sancaklı askeri birlikler, Türkmenistan’da Balkan vilayeti vadileri,Doğu Türkistan’da Tarım havzası’nı kuşatan Turfan, İli, Aksu, Hoten ve Kaşgar vadileri görülmeye değer özellikleri ile tarihe tanıklık etmekteler.
Beypazarı’nda Karaşar yolu üzerinde yer alan doğal mağaralarla süslü İnözü vadisi görenleri hayrete düşürmekte. Zir vadisi ile Ravlı vadisini arasında Çubuk Ovasında 1402 Ankara Savaşı Timur ile Yıldırım Bayezit arasında geçmişti.Bu alanlarda halen savaşın izlerini taşıyan ok uçları vb . buluntulara rastlanmakta.
Duatepe,Tınaztepe,Çiğiltepeleri birleştiren vadiler, ülkemizin dört yanına serpilmiştir. Kimi vadiler savaşlarla, kimileri de doğal ve tarihi özellikleri ve güzellikleri ile anılmaktalar.
Rize,Artvin,Sinop, Ordu ve trabzon çevresindeki vadiler akan soğuk sulara alabalıklar, balıkcıl kuşlar ve insanlar eşlik ederler. Kuş cenneti vadi yamaçlarında özel yuvalar kuran kuşlar ,türkülerde geeçen "Halil İbrahim "gibi yamaçlara yaslanırlar.
Nevşehir Ihlara vadisi tarihi ve doğal zenginliği ile yerli ve yabancı gezginlerin dikkatlerini çekmekte.
Yozgat Aydıncık cevresinde bulunan eşsiz vadiler, tarihi geziler ve yürüyüşler için yaratılmış sanki.Buraları görenlerin gönülleri orada kalır. Defalarca görmek isterler.
Vadiler , gizemli vadiler ve tarihi vadiler Anadolu’da ve dünyanın dört bir yanında toplum yaşamına ve doğaya damgalarını vurmaktalar.İnsanların dışındaki canlılar da en çok dereleri-vadileri mekân tutmaktalar. Vadiler, tüm canlıların ayak izleri ile doludur.
"Şu dağın ardında bir dağ, dağlar arasında vadiler ve vadilerin de kitapları dolduran öyküleri var. Dağ dağa kavuşmaz ama insan insana kavuşurmuş." İnsanlara, kervanlara yol veren vadiler insanı insanlara ve Ferhat ’ı Şirin’e, Kerem ’i Aslı’ya kavuştururlar. Vadiler ve öyküleri belgeseller için anlamlı konularla doludur. Vadiler insanlığın kültür yoludur.
Yazarlar, şairler ,ressamlar ve müzisyenler için ilham kaynağı vadilerdir. Derin düşünceler ve yürekten gelen bakışlarla dağları ve vadileri gözlemliyenlerin özleri ve sözleri zengin olur.
Filmlere, destanlara, masallara, türkülere, ağıtlara ve halk hikâyelerine konu olan vadiler-dereler insanlarla kader birliği etmekteler. İnsanların, tarihin, coğrafyanın ve doğanın sırları vadilerde gizlidir.
Dere yataklarına- vadilere yapılan yerleşimlerin yanlışlığı bilinmektedir. Zaman zaman şiddetli yağmurların yaratttığı sel felaketleri ile insanların mağdur oldukları görülmüştür.
Doğal gerçekleri göz önüne almayanlar, daha sonra göz yaşlarına boğulmaktalar.
Vadiler çok şey hatırlatmakta...