İyi Kötü Göreceliliği

Siyahın beyazı göstermesi gibi. İyi olanı kötü, kötü olanı da iyi belirler. Kötü olmasa iyi diye bir kavram olmazdı. Normal seyirde bir şeye isim koymak için veya bilmek için onun karşıtı da olmalı ki bilinsin! Bu nedenle sözlüklerde bir şey karşıtıyla tarif edilmeye çalışılır!

İyi de benim kötü de…

İyi benim, bu kendime olan saygı ve güvenimin sonucu; kötü de benim, çünkü kötülenemeyen asla iyi de olamaz! Bir zalim diktatör kötülenemediğinden iyi bilinirse, iyi midir? “Nasıl bilirdiniz?” Diye sorar ya hani imam; “İyi bilirdik” derler? Desinler bakalım…

İyi olmak, göreceli.

Birinin iyi dediğine başkası kötü diyebilir! Zaten mutlak iyi, sadece kutsal kabuldür! Sorgulanamayan bir şeyin kabulü de ezbere olur, inanç olur; bilinç olmaz!! Sorgulamadan kabul edilen her şeyde, her zaman bir şüpheli durum vardır! Sorgulamaya açık olan ise iyi/kötü göreceliliğinde yerini kişiye izafi alır! Birinin attığını diğeri alabilir! Sana kötü, bana iyi; ya da bana kötü, sana iyi…

Deneyimlenmeyen hiçbir şey aslen bilinmez! Başkasının deneyimi sadece fikir verir bilmemize yaramaz. Bal yiyen bir adamı seyrederken, ağzını şaplatmasından balın tatlı olduğu düşünülebilir ama asla yenmeden balın tadı hakkında kesin bir bilgi sahibi olunmaz! Bu nedenle nakil gelen tüm bilgiler bizzat içselleştirilmeden “İyi” olarak kabul edilemez! İyi olduğuna inanılır sadece, bilinmez! Bilinmesi için deneyimlenmesi veya kötülenebilir olması gerekir! Kötülenemeyen, kötülenmesi yasak olan da bilinemez! İrdelenemez! Ezbere kabuller de taklit olur. Bal yiyen adamı seyredip, balın tatlı olduğuna inanmak gibi.

Son tahlilde; iyi/kötü göreceliliğinde kendi iyilerimizle yaşamaya çalışırız! Başkalarının iyileri ise sadece fikir verir! Dayatılan iyiler ise seyri bozar! Ezbere, taklidi bir “İyi” oluşur ve o da aslında “İyi” değildir, kötüdür! Firavuna göre Musa kötü, Musa’ya göre Firavun… Firavun kötü olmasa Musa’nın iyiliği günümüze ulaşır mıydı, Musa iyi olmasa Firavunun kötü namı günümüze kadar gelir miydi? İyi kötü birbirini besler ve birbirini açığa çıkarır. İyiler, kötüler sayesinde açığa çıkar. Her iyinin bir kötü yanı, her kötünün de bir iyi yanı böylece oluşur! Bu nedenle ezbere dalmamak gerek. İyi/kötü göreceliliğinde kendi “İyi”mizle yaşayalım. Kendi iyimizi belirlemekte özgür olalım…

Selametle;

Ahmet Bektaş