Sözlüklerde “Düşünme, anlama ve kavrama gücü” diye karşılık bulan ‘akıl’ nasıl bir şeydir, neye benzer bilen gören olmasa da; varlığı ile değer kazanıp yokluğu ile değer kaybına uğrar insanoğlu.

Akıl üzerine neler yazılıp söylenmemiştir ki… Söylenenlerin pek çoğu deyim olup dilden dile dolaşır, söylenir olmuş. “Akıl var izan var / Akla zarar / Aklı çıkmak / Aklı evvel / Aklına gelen başına gelmek / Aklından zoru olmak / Aklını başından almak / Aklını peynir ekmekle yemiş / Aklınla bin yaşa” bunlardan sadece bir kaçı.

Deyimlerimiz böyle de atasözlerimizde nasıl akıl? “ Akıl yaşta değil baştadır / Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun / Akıl kişiye sermayedir / Akıl akıldan üstündür / Akıllıyı arada tutma akılsızı kılavuz etme / Akıl için yol birdir”

Bunlar gibi daha pek çok atasözü ve deyimimiz var elbette ama biz bunlarla yetinip esas anlatacağımız konuya gelelim.

Akıl bu ya durup dururken en olmadık, olmayacak şeyleri düşünür; düşünmekle de kalmaz hemen o anda olmasını ister. Gönülde düşünüp karar vermeden akılın isteğini isteyiverir. Tam bu aşamada “Aklına şaşarım” diyesi gelir insanın.

Onu dokuzu bilmem, ister “aklına şaşarım” deyin; ister, “akıl para ile değil ya!” deyin bende aklımla gönlüm arasında gelgitler yaparken bazı isteklerde bulundum. Benden istemesi, bundan sonrasında tutup tutmamak akılla gönüle kalmış.


AKIL BU YA!

Mevlana’ca gönül sana
“Gel” demiştim… Akıl bu ya!
“Biz” diyerek dört bir yana
Yel demiştim… Akıl bu ya!

Bekleyip durursun halen
Kalmaz bu dünyaya gelen
Her çiçekten ayrı polen
Al demiştim… Akıl bu ya!

Hakka yönelt hayretini
Göstererek gayretini
Yaratanın kudretini
Bil demiştim… Akıl bu ya!

Döküp suyun durusunu
Yeşert gülün kurusunu
İki yoldan doğrusunu
Bul demiştim… Akıl bu ya!

Hikmet var yazla kışında
İbret var her kalp atışında
Halil’i aklı başında
Kul demiştim… Akıl bu ya!

HALİL MANUŞ