Dost ve kardeş ülkenin adı: Azerbaycan. Hecelere ayırarak yazıyorum: A-ZER-BAY-CAN.

Telaffuzu hiç de zor olmayan bu özel ismi farklı söyleyenler ve yazanlar o kadar çok ki! Hangi birine kızalım ya da gülelim?

Hatalı örnekler:
Azarbaycan
Azarbeycan
Azerbeycan
, …

Doğrusunu öğrenmek hiç de zor olmasa gerek!
Doğrusu:
Azerbaycan

Kaynak mı soruyorsunuz? TDK (Türk Dil Kurumu) sözlükleri, Yazım Kılavuzu, standart ansiklopediler…

Şükürler olsun ki kelimenin en başındaki A’yı E olarak yazmıyorlar, okumuyorlar!

Belirli yaşa kadar bazı sözcüklerin, deyimlerin ve terimlerin doğrularını öğrenememiş olunabilse de araştırmacı ruha sahip olanlar ve öğrenmek isteyenler her alanda doğru, geçerli ve standart bilgiyi muhakkak edinebilirler. Bunun için biraz zaman ve enerji harcamak yeterli olur.

Hatalı telaffuz etmek için ille müdür, genel müdür, daire başkanı, üst düzey yönetici, milletvekili, bakan, profesör, … olmak gerekmez! Her kim ve her ne olursak olalım, yaptığımız işi muhakkak ciddiye almalıyız, zira bu özümüze saygımızın bir göstergesidir. Biz kendimizi sayalım ki başkalarından da saygı beklemeye hakkımız olsun.

Bazıları doldurdukları koltuklardan taşan kalıplarıyla, rahatça, gerine gerine, entel edasıyla, özgün jest ve mimikleriyle öyle bir havaya giriyorlar ki size âdeta ‘Bu m/adamlar kesinlikle yanlış yapmaz, yapamazlar!’ dedirten duygu ve düşünceyi aşılayıveriyorlar!

Türk filozof ve siyaset bilimcilerinden Fârâbî (874 – 950) ise: “Önce doğruyu bilmek gerekir; doğru bilinirse yanlış da bilinir, ama önce yanlış bilinirse doğruya ulaşılamaz.” Yanlışlar komedyası ile içine düşülmesi kaçınılmaz trajikomik durumlar kimseyi yüceltmez.

Daha önce sitelere eklediğim Azerbaycan başlıklı şiirimi (14.01.2009) bu meyanda hatırla/t/mak isterim, izninizle:

AZERBAYCAN

Yeşil, kırmızı, mavi; kırmızıda ay yıldız
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Kafkasların en büyük Türk Müslüman ulusu
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Dili, kültürü, harsı, güçlü ulusal marşı
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Başkenti Bakü, para birimi Yeni Manat
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Yozlaşmamış, özü pak ahlâkıyla görkemli
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Aile bağlarıyla, genç nüfusuyla güçlü
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Toprakları verimli, turizmi pek gelişmiş
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Doğal kaynaklarıyla, dokuz tür iklimiyle
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Hacıkabul Gölü, Kür Nehri büyük ve ünlü
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

En yüksek Bazardüzü, düzlük ova Kür-Araz
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Kardeşlik, eşitlik ve hakkaniyet ilkesi
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Güçlü dostu Türkiye hem de ezelden kardeş
Yüreği, iradesi bütünüyle bağımsız…

Hepimizin ortak amacı edebi, edepli ve keyifli şiirler ve düzyazılar yoluyla birbirimizin yüreğini ısıtmak ve dimağını ışıtmak değil midir?

Güç olduğu kadar güçlü, güzel ve görkemli dilimizi noktasıyla, virgülüyle, özgün kuram ve yazım kurallarıyla, telaffuzuyla, … doğru, düzgün, anlamlı ve temiz kullanmamız elzem olup, bunun için dil bilimci, dil eğitimci, Türkçeci, edebiyatçı, şair, yazar, … olmak da gerekmez.

Dilci, Türkçeci, edebiyatçı geçinerek mangalda kül bırakmayıp ahkâm kesen pek çok kimse tanırım ki onlara sadece ‘Hadi oradan!’ bile demeye dilim varmaz. Dili yozlaştırmaya hiç ama hiç kimsenin hakkı da lüksü de yoktur!

Biliyorsan konuş, aksi hâlde sus;
Küsme talihine olsa da makûs...
Dinle, anla, öğren; güçlensin zihnin;
Göster iradeni, yok olsun cehlin... (Doğaçlamam)

Ölçünlü (standart) ve bilimsel dayanaklı doğruların ortak paydasında daha nice güzel, anlamlı ve yanlışlardan arınmış özlü paylaşımlarda buluşabilmek dileğiyle.

02.08.2012