'Avrupa Kültür Başkenti' olan 41 kent

Avrupa Birliğince her yıl belirlenen kentlere verilen ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ unvanını, 1985 yılından bugüne kadar 41 kent taşıdı.

AA muhabirinin, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansından aldığı bilgilere göre, ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ fikri ilk kez 1985 yılında dönemin Yunanistan Kültür Bakanı Melina Mercouri tarafından ortaya atıldı.

Aynı yıl Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi, projenin kapsamını belirledi ve uygulamaya koydu. 1985’ten 2000 yılına kadar Avrupa Birliğine üye olan ülkelerin kentlerinden biri, ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ olarak seçildi. 2000 yılına gelindiğinde, yeni bin yıl nedeniyle bu unvan, birden fazla kente ve Avrupa Birliği adayı olan ülkelerin kentlerine verilmeye başlandı.

2000 yılında alınan kararla ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ unvanı, 2005-2019 yılları arasında Avrupa Birliği üyesi olmayan Avrupa ülkelerini kapsayacak şekilde genişletildi.

-İSTANBUL’UN KÜLTÜR BAŞKENTLİĞİ SERÜVENİ-

İstanbul bu kararla 2010 yılı için ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ adayı olarak başvurma şansını yakaladı. Aynı yıl 13 sivil toplum kuruluşundan oluşan Girişim Grubu çalışmalarına başladı.

Kentin kültür ve sanat insanları, akademisyenler, yöneticiler ve yeni sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla genişleyen Girişim Grubu, Başbakanlık, Dış İşleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Valiliği, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının da desteklerini alarak İstanbul’un ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ olarak seçilmesi için ortak bir dosya hazırladı.

’’İstanbul: 4 Elementin Kenti’’ başlıklı dosya, 13 Aralık 2005’te, Brüksel’de Avrupa Konseyi’nin Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğüne sunuldu.

Avrupa’da kültür ve sanat alanında uzman yedi kişiden oluşan seçici kurulun önünde 14 Mart 2006 tarihinde başarılı bir sunum gerçekleştirildi. Kurul, 11 Nisan 2006’da, heyecanla beklenen kararı açıkladı. İstanbul, Macaristan’ın Peç ve Almanya’nın Essen kentleriyle birlikte ’’2010 Avrupa Kültür Başkenti’’ seçildi.

İstanbul, bu süreçte Avrupa’ya, 8 bin 500 yıllık tarihini ve kültürünü gösterme fırsatını elde edecek.

-’’NEDEN İSTANBUL?’’-

Yüzyıllar boyunca bir çok medeniyete ev sahipliği, hatta başkentlik yapan İstanbul’un tarihi, turistik, ekonomik ve kültürel özellikleri, ’’2010 Avrupa Kültür Başkenti’’ seçilmesinde en etkili faktör oldu.

Coğrafi konumu ve binlerce yıllık kültürel mirasıyla dünya metropolleri arasında ayrıcalıklı bir konuma sahip olan İstanbul’u genç nüfusu, dünyanın en dinamik kentlerinden biri haline getiriyor.

İstanbul’da özellikle son yirmi yılda gelişen kültür bilinci, kültür yaşamına da yansıyor. İstanbul, her geçen gün yalnız İstanbullular için değil, tüm dünya için bir çekim alanı, bir kültür ve sanat merkezi niteliği kazanıyor.

-İSTANBUL 2010 AVRUPA KÜLTÜR BAŞKENTİ AJANSI

İstanbul’un Avrupa Kültür Başkenti ilan edilmesinin ardından, hedefler doğrultusunda çalışmalar hızlandırıldı.

Öncelikle, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının hayata geçmesini sağlayan organizasyon ve mali kaynakları yaratacak yasa taslağı, Bakanlar Kurulu tarafından da benimsenerek TBMM’ye sevk edildi. 2 Kasım 2007 tarihli 5706 sayılı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun ile ’’İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’’ kuruldu.

Ardından Koordinasyon Kurulu, Danışma Kurulu, Yürütme Kurulu ve Genel Sekreterlik ile Avrupa Kültür Başkenti çalışmalarını yürütecek ajans birimleri ile kadroları oluşturuldu ve organizasyon yapılanması 2008 yılının ilk aylarında tamamlandı.

Ajansın misyonu, İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür Başkenti unvanına hazırlanması, 2010 yılında yapılacak etkinliklerin planlanması ve yönetimi, kamu, sivil kurum ve kuruluşların bu amaçla yapacakları çalışmalarda koordinasyonun sağlanması olarak belirlendi.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı bünyesinde, ’’Kentsel Uygulamalar’’, ’’Kültür-Sanat’’ ve ’’Turizm ve Tanıtma’’ olarak belirlenen üç ana stratejik alan altında toplanan çalışmalar, 13 farklı alanda faaliyet gösteren direktörlük ve yönetmenliklerle yürütülüyor.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, kentsel uygulamalar projeleri, ’’Kentsel Uygulamalar Direktörlüğü’’, ’’Kültürel Miras ve Müzeler Direktörlüğü’’, ’’Kentsel Proje Koordinasyon’’ ve ’’Takip Direktörlüğü’’ bünyesinde hayata geçiriliyor.

Kültür sanat projeleri ise ’’Artistik Komite’’ koordinatörlüğünde, ’’Görsel Sanatlar’’, ’’Müzik ve Opera’’, ’’Kent Kültürü’’, ’’Edebiyat’’, ’’Sinema ve Belgesel’’, ’’Gösteri ve Sahne Sanatları’’, ’’Geleneksel Sanatlar Yönetmenlikleri’’ çatısı altında üretiliyor.

-’’AVRUPA KÜLTÜR BAŞKENTİ’’ KENTLER

Ülkeler arası kültürel ilişkilerin yanı sıra ekonomik ilişkilerin de gelişmesine katkıda bulunan ’’Avrupa Kültür Başkenti’’ unvanını ilk olarak 1985 yılında Yunanistan’ın Atina kenti aldı.

Daha sonraki yıllarda sırasıyla şu kentler bu unvanı taşımaya hak kazandı:

’’1986 Floransa (İtalya), 1987 Amsterdam (Hollanda), 1988 Berlin (Almanya), 1989 Paris (Fransa), 1990 Glaskow (İskoçya), 1991 Dublin (İrlanda), 1992 Madrid (İspanya), 1993 Anvers (Belçika), 1994 Lizbon (Portekiz), 1995 Lüksemburg, 1996 Kopenhag (Danimarka), 1997 Selanik (Yunanistan), 1998 Stockholm (İsveç), 1999 Weimar (Almanya), 2000 Avignon (Fransa), Bergen (Norveç), Bologna (İtalya), Brüksel (Belçika), Helsinki (Finlandiya), Krakov (Polonya), Reykyavik (İzlanda), Prag (Çek Cumhuriyeti), Santiago de Compostela (İspanya), 2001 Porto (Portekiz), Rotterdam (Hollanda), 2002 Bruges (Belçika), Salamanca (İspanya), 2003 Graz (Avusturya), 2004 Genova (İtalya), Lille (Fransa), 2005 Cork (İrlanda), 2006 Patras (Yunanistan), 2007 Lüksemburg ve Sibiu (Romanya), 2008 Liverpool (İngiltere), 2009 Linz (Avusturya) ve Vilnius (Litvanya), 2010 İstanbul (Türkiye), Essen (Almanya), Peç (Macaristan).’’