Türk edebiyatı Eskişehir'de tartışıldı

Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Basın Danışmanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, bu yıl dördüncüsü düzenlenen "VI. Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi" nin açılışı Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı ve Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna’nın katılımı ile Eskişehir Anemon Otel’de gerçekleştirildi.

Kongrede bir konuşma yapan Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna, konuşmasına vefatının 100. yılında "Dilde, Fikirde, İşte Birlik" diyen İsmail Gaspıralı’yi saygı ile anarak başladı. Vali Tuna, "İsmail Gaspıralı bir yazısında şöyle der: "İnsanları ayıran üç şey vardır: Biri mesafe uzaklığı, biri din başkalığı ve biri dilsizliktir." Ve Gaspıralı, devamında dinimizin hep bir olduğu; ancak mesafelerin ve dilsizliğin bizi ayırdığı tespitinde bulunmuştur. Onun, bütün hayatı boyunca yılmadan savaştığı ana gayesi "Dilde, Fikirde, İşte Birlik" cümlesinde ifadesini bulan Türk Dünyası gönül birliğidir. O tarihlerde bazı bilim insanları tarafından bir ütopya olarak da değerlendirilen bu söz, bugün Türk Dünyası gönül ummanının sevgi ve hoşgörüyle dolup taştığı Eskişehir’de hayat bulmuştur" dedi.

Kültür Başkentliği ile tam da Gaspıralı’nın istediği gibi mesafeleri kaldırdıklarını anlatan Vali Tuna, aradan ve gözden ırak olanları gönüllere yaklaştırdıklarını belirtti.


"GELECEĞE UZANAN GÖNÜL BAĞLARIMIZ ESKİŞEHİR’DE SAĞLAMLAŞTIRILMIŞTIR"

İsmail Gaspıralı’nın sözlerinden alıntılar yapan Vali Tuna, sözlerine şöyle sürdürdü:

"Gaspıralı’nın ifade ettiği gibi "Çin seddinden Akdeniz’e kadar yayılmış kavi, necip, ömürlü, sabırlı ve cesaretli" Türk dünyası, ortak kültür mirasımızı güzel ve ümit dolu yarınlara aktarmak için, el ele gönül gönüle Eskişehir’de buluşmuştur. 250’yi aşan uluslararası etkinlikle güzellikler üretilmiş ve geleceğe uzanan gönül bağlarımız Eskişehir’de sağlamlaştırılmıştır.

Gaspıralı’nın "Bu inanışla ömrettim (yaşadım), bu inanışla mezara gireceğim." demesi gibi biz de nefes alıp verdiğimiz müddetçe, bu gönül birliği için azim ve sebatla çalışmaya devam edeceğiz. Türk Dünyası Kültür Başkentliği bu uğurda sadece güzel bir başlangıç olmuştur ve Balkanlardan Kırım’a, oradan Özbekistan’a uzanan Türk dünyası Kültür gezilerinde çoğunluğu lise öğrencilerinden oluşan 8000’den fazla yürek, bu birlik için çarpmaya devam edecek, yeni iş ve projelerde Türk dünyasından izler muhakkak olacaktır, inancındayız.

Gaspıralı, Tercüman gazetesinde, ruhumuza da tercüman olmuş ve bütün dünya Türklüğünün anlayabileceği ortak bir edebî dil geliştirmeye çalışmış, bu edebî dilin de Osmanlı Türkçesi (yani İstanbul Türkçesi) olmasını istemişti. Gaspıralı’nın edebî dil üzerindeki ısrarı sebepsiz değildir. Zira edebî dil çevresinde gelişen edebiyat, sadece sanatın bir dalı değildir ve bu alanda üretenler; toplumun maneviyatına, zihniyetine şekil ve yön veren liderlerdir aynı zamanda. Kültürümüzü geleceğe taşıyan edebiyat önemli bir misyon yüklenmiştir. Onun bu misyonu hakkında "edebiyat" kelimesinin köküne bakarak daha iyi değerlendirmelerde bulunacağımıza inanıyorum.

Ortak gönül mirasımız der ki: "Cümle işin başıdır edeb. Edeble ilim, edeble edebiyat… Her hüner makbulümüz; lakin illa edeb, illa edeb!" O hâlde biz de "Edeb yâ Hû!" dualarıyla gönüllerin pası silinsin de ebedî mutluluk aynasında edeb resmi kaplasın gönül aynamızı" diyoruz.";


BAŞKA KÜLTÜRLER TARAFINDAN ÜRETİLEN TEKNOLOJİK YAZILIMLARININ ETKİSİNDE KALAN GENÇ NESİLLER

Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Prof.Dr. Canseyit Tüymabayev’de, insanlık tarihinin içinde bulunduğu 21. yüzyılda hızlı dönüşümün herkesin dikkatini çektiğini söyledi.

Prof. Dr. Tüymabayev, konuşmasına şöyle devam etti:

"Teknik bilimlerin hızla gelişmesiyle ortaya çıkan kolay ulaşım, taşıma imkanları, anlık haberleşme ve görüşme yapabilme imkanları, internet bağlantıları üzerinden gerçekleşen sosyal örgütlenmelerin yaygınlaşması gibi gelişmeler pek çok toplumu şaşkına çevirmiştir. Başka kültürler tarafından üretilen televizyon yayınları ve teknolojik eğlence yazılımlarının etkisinde kalan genç nesiller dolayısıyla kültürel sürekliliğin sağlanmasına yönelik bir tehdit olarak kuşak çatışması artık 5-10 yıllık yaş farkı olan kişiler arasında hissedilmeye başlandı. Burada toplanan değerli editörler, şairler ve yazarların sözü edilen tehditleri göz önüne alarak Türk cumhuriyetleri milletleri arasındaki yakınlaşmanın pekiştirilmesine yönelik değerli çalışmalarına ihtiyaç bulunuyor. Hiç şüphe yoktur ki, dergiler milli kültürlerin kaleleridir. Ortak, Türk arşivinin kurulmasını istiyoruz."

Kongreye katılımlarından ve yapılan organizasyondan dolayı herkese teşekkür eden Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu, "Bugün kongreye katılan edebiyat dergilerinin her biri ülkelerinde kendi lehçeleriyle Türkçeyi en iyi kullanarak yayınlanıyor" dedi.


ARAŞTIRMACI VE BİLİM İNSANLARININ BULUŞTUĞU KONGRE

TÜRKSOY Genel Sekreteri Dusen Kaseinov ise yaptığı konuşmada, TÜRKSOY ve Avrasya Yazarlar Birliği tarafından geleneksel olarak gerçekleştirilen Türk Dünyası’nın Edebiyatına yön veren yazar, araştırmacı ve bilim insanlarının buluştuğu kongrenin bu yıl çağdaş Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan İsmail Gaspıralı’ya ithaf edildiğine dikkat çekti.

Konuşmaların ardından Büyükelçi Tüymabayev, Vali Tuna’ya ve Ömeroğlu’na "Kazakistan Dostluk ve İşbirliği Madalyası" taktı. Kongre daha sonra İsmail Gaspıralı’nın hayatını anlatan filmin sunumu ve delegelerin kısa konuşmalarıyla devam etti.

Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tataristan(RF), Başkurdistan(RF), Kırım(Ukrayna), Kosova, Dağıstan(RF), Karaçay Malkar(RF), Irak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, İran, Türkmen Sahra(İran), Gagavuzya(Moldova) ve Türkiye’nin önde gelen edebiyat dergilerinin genel yayın yönetmenlerini bir araya getiren kongre, bugün sona erecek.

Kongreye; Vali Güngör Azim Tuna, Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Prof.Dr. Canseyit Tüymebayev, Eskişehir Milletvekili Salih Koca, TÜRKSOY Genel Sekreteri Dusen Kaseinov, Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu, Türk dünyasından gelen edebiyat dergilerinin genel yayın yönetmenleri ve çok sayıda davetli hazır bulundu.

kaynak:sabah